Kamiel aan het werk op de N.106

De Bikjsjes – een Oostduinkerkse vissersdynastie

Visser is van oudsher een beroep dat van vader op zoon doorgegeven wordt. Aan de Vlaamse Westkust zijn de ‘Biksjes’ een toonvoorbeeld van deze praktijk. Voorvader Petrus Laheyn was reeds op het einde van de 17e eeuw actief als visserman in Oostduinkerke en legde zo het fundament voor een heuse vissersdynastie. Zijn achter-achterkleinzoon Rochus Legeyn (1819-1883) was dan weer verantwoordelijk voor de bijnaam van de familie Legein, omdat hij enkel IJslandreizen ondernam met de rederij Beck. In het West-Vlaams werd dat algauw ‘Biksjes’. Met zo’n familiegeschiedenis kan het bijna niet verwonderen dat kunstenaar Piet Florizoone Camiel Legein (1922-1982), al de achtste generatie visser, op een avondmarkt aansprak met de woorden: “Jij hebt het hoofd van een visser. Ik wil een borstbeeld maken van u.” En zo geschiedde. Het kunstwerk maakt, samen met enkele monsterboekjes en prachtige foto’s van de familie Legein, deel uit van de collectie van het NAVIGO – Nationaalvisserijmuseum.

De broers en vader Legein. Achteraan (vlnr): Camiel, Henri, Hubert en August. Vooraan (vlnr): Leopold en vader Louis.

Camiel Legein

Camiel Legein zag op 6 maart 1922 het levenslicht als zoon van Lodewijk (Louis) Legein en Maria Seys. Hij maakte deel uit van een kroostrijk gezin met 15 kinderen, waarvan er vijf reeds op jonge leeftijd zijn gestorven. Net als zijn broers Henri, August, Leopold en Hubert was ook Camiel voorbestemd voor een leven op zee. Zijn carrière startte in 1936 , toen hij op 14-jarige leeftijd als scheepsjongen aan de slag ging op de OD.1 Martha, het schip van vader Louis. Camiel bleef daarna ruim 3 decennia actief en behaalde de diploma’s van motorist (1943) en schipper ter visserij (1949). In 1972 dwongen rugklachten hem uiteindelijk om afscheid te nemen van het vissersberoep. Tien jaar later, op 15 januari 1982, overleed Camiel. Na 8 generaties kwam daarmee een einde aan de vissersmicrobe in dit gezin, want Camiels zoon Gilbert koos voor een loopbaan als ingenieur bouwkunde. Toch proefde ook bij héél even van het vissersbestaan. Toen Camiel in 1965 tijdelijk buiten strijd was nadat hij een deel van zijn pink verloor in een accident met de wings (vislier), sprong zoon Gilbert immers voor twee vistrips in de bres. Daarna hing hij zijn oliejekker echter onherroepelijk aan de haak.

Maria Seys, vrouw van Louis Legein, met acht kinderen. Achteraan zien we Blondina, naast broer Camiel en voor hen August. Achter Maria: Henri met zijn grote zus Arthurina. Het kleine meisje met de strik is Martha, rechts van haar staat Leopold. De kleine jongen vooraan is Albert, die op zijn zesde net als Martha overleed aan de valse kroep.

De OD.1 Martha

De OD.1 Martha van Louis Legein werd genoemd naar het kleine zusje van Camiel. Martha werd in 1924 geboren en overleed op haar vierde aan de valse kroep. In 1929 kocht Louis het schip - dat oorspronkelijk in 1923 door ene Pylyser als enige vissersboot gebouwd werd op een timmerwerfje in Oostduinkerke - en herdoopte het ter ere van zijn dochtertje. De boot zelf werd rond 1943 uit de vaart gehaald, maar de naam ging niet verloren. Als aandenken aan het rijke Oostduinkerkse visserijverleden, kreeg het vissersvaartuig dat sinds 1974 in het NAVIGO-museum te bewonderen valt immers het kenteken OD.1 Martha. Een blijvende herinnering dus aan het kleine meisje met de grote strik in de haren op de foto.

Met dank aan…

Gilbert Legein, voor de mooie schenking aan het museum en de bijhorende verhalen.

Bronnen

• Steevens, I.; Heylen, M.; Lescrauwaet, A.-K.; Seys, J.; Vanfleteren, S.; Haeverans, J.; Van den Bossche, H. (2016). Onze vissers: Het DNA van het zilte leven. Hannibal: Veurne. ISBN 978-94-9208-165-0. 480 pp.
• Gilbert Legein (interview door Danny Vanthournout)