Vers, gerookt, ingeblikt, gefileerd, gezouten, gedroogd, diepgevroren…: vis bestaat in vele vormen en smaken. Voor elk wat wils dus, en dat hebben we te danken aan de visverwerkende nijverheid. Van ambachtelijke rokerijen tot indrukwekkende visgroothandels: deze week biedt Cinema NAVIGO het jullie allemaal op een presenteerblad aan.

“Raphael Huysseune” in Zeebrugge

Welkom in 1985, waar we het doen en laten volgen van het personeel bij visverwerkend bedrijf en zeevisgroothandel “Raphael Huysseune” in Zeebrugge. De firma zag in 1921 het levenslicht en groeide, hand in hand met de snelle expansie van de Belgische zeevisserij, al snel uit tot een goed draaiend handelshuis.

Rokerij Legein

West-Vlaanderen telde in de tweede helft van de 19de eeuw talloze kleinschalige ambachtelijke vestigingen waar vis gerookt of gedroogd werd, om deze zo langer te kunnen bewaren. In de loop van de 20ste eeuw zouden deze kleine rokerijen echter systematisch de duimen moeten leggen voor de industriële visfabrieken. Vandaag kijken we binnen bij één van de laatste voorbeelden van deze ambachtelijke activiteit: rokerij Legein uit Nieuwpoort (1947 - ca. 1971). De beelden dateren uit 1955, en tonen hoe de visjes door de arbeidsters op populierenhouten spiesjes geregen werden. Daarna kwamen de vol gestoken spijlen in rekken terecht die in de rookschouw opgetrokken werden.

Visvangst zo oud als de mensheid

In 1993 volgde de documentaire ‘Visvangst, zo oud als de mensheid’ de weg die een vis aflegt na het aanlanden: van vismijn langs visverwerkende nijverheid en distributie tot op het bord van de klant.

Herring lasses

We steken even het kanaal over richting Engeland, waar we de bekende “herring lasses” aan het werk zien tijdens de eerste helft van de 20e eeuw. Deze Schotse “lasses” waren vrouwelijke seizoenarbeiders die elk jaar tijdens het haringseizoen naar de verschillende haringhavens rond de oostkust van Groot-Brittannië afzakten, om er mee te helpen met de visverwerking.  De Schotse vissersvrouwen stonden gekend als dé beste gutters en inpakkers van het eiland: ze werkten snel, nauwkeurig en waren niet bang voor lange dagen. Het werk gebeurde in de buitenlucht, in teams van 3: twee van hen gutten de haring, de derde deed ze samen met het zout in de ton. Het gemiddeld tempo van de ‘gutters’ was maar liefst 60 vissen per minuut…

Fileren

Lekkere visfilet: het kan iedereen bekoren. Maar handmatig fileren: dat is een kunst op zich. In de film ‘Du poisson naturellement : comment le reconnaître, comment le préparer?’ uit 1990 werden verschillende visrecepten voorafgegaan door een spoedcursus fileren van plat- en rondvis. (Film ‘Du poisson naturellement’: fragment 01 :05 :06 tot 03 :24 :15)