N.116 Nostalgie: What’s in a name?

De naam N.116 Nostalgie is op te splitsen in 3 stukjes, met elk hun eigen betekenis.

De “N.116” is het immatriculatienummer. Dit is een uniek nummer en een letter waarmee het schip worden ingeschreven in de Lijst van Belgische Vissersvaartuigen.

Het cijfer 116 is verbonden aan de vangstrechten van het schip. Het kan dus zijn dat een reder het cijfer van een oud schip op een nieuw laat zetten. Zo zet hij ook de vangstrechten over van het ene naar het andere schip.

Top tip: Wanneer vissers onder elkaar over schepen spreken, gebruiken ze vaak dit nummer in plaats van de scheepsnaam. Als je met een visser wil praten over de N.116 Nostalgie, spreek je van de 116. In het West-Vlaams spreek je dat uit als Oenderdzestiene.

De “N.” staat voor Nieuwpoort. Dit is de thuishaven waarin het schip is ingeschreven en kan dus veranderen als het schip elders wordt ingeschreven. Oorspronkelijk was de N.116 de O.116, omdat het in Oostende was ingeschreven.

“Nostalgie” is een gegeven naam. Die kun je in principe helemaal zelf kiezen. Je kan je schip naar iemand of iets vinden dat je belangrijk vindt, zoals iemand uit je familie, een dier, iets levensbeschouwelijks, een gevoel dat het schip oproept of wat dan ook.  Zo noemde de eerste eigenaar het schip Lucie-Jenny. Zijn twee vorige schepen, de O.39 en de O.106 droegen ook die naam. Later zou hij een oude kotter uit 1946 kopen als extra schip. Dit schip zou de Lucie-Jenny II worden. De volgende eigenaar vernoemde het schip naar zijn dochter, Caroline. Sam en Diederik herdoopten het schip “Nostalgie”. Die naam kozen ze omdat het schip nostalgie oproept naar een vervlogen tijd toen scheepjes als de Nostalgie alomtegenwoordig waren. Prima naam voor een museumschip, niet?

Gaat de N.116 Nostalgie echt weer varen?

Ja, het is de bedoeling dat we het schip opnieuw volledig restaureren en optuigen voor de garnalenvisserij en de zee op trekken om visdemonstraties te geven.

Gemeente Koksijde sloot een overeenkomst met Stad Nieuwpoort, waarbij het schip kosteloos in de haven mag liggen. Met steun van Toerisme Vlaanderen zullen deze twee lokale besturen een ponton bouwen, zodat de Nostalgie makkelijk toegankelijk is. Zo kunnen we geïnteresseerden aan boord ontvangen om hen in geuren en kleuren te vertellen over dit prachtige vaartuig.

De N.116 Nostalgie is beschermd varend erfgoed en varend erfgoed moet… varen. Zin om eens mee te gaan? Dat kan zeker! Wanneer het schip er klaar voor is, organiseren we rondvaarten met de N.116. Zo kunnen de opvarenden op een authentieke vissersboot de Nieuwpoortse havengeul ontdekken.

Mag het iets meer zijn? Als het weer het toelaat, kiest de Nostalgie de zee om visdemonstraties te geven, en jullie kunnen mee! Op de Nostalgie kun je met je eigen ogen zien hoe de garnalenvisserij met boomkorren in z’n werk gaat. Met wat geluk krijg je zelfs een portie garnalen mee naar huis!

Wie zorgt voor de restauratie van het schip?

Het schip is eigendom van de gemeente Koksijde en werd aangekocht als uitbreiding op de werking van haar vernieuwde NAVIGO Visserijmuseum. Gelukkig kan Koksijde rekenen op verschillende waardevolle partners die dit project mede mogelijk maken.

De Nostalgie is een uniek schip en een zeer tastbare stukje visserijgeschiedenis. Daarom is het de moeite waard om te bewaren voor de toekomst. Agentschap Onroerend Erfgoed denkt daar ook zo over en maakte de Nostalgie in 2022 beschermd varend erfgoed. Daardoor kunnen wij rekenen op subsidies die een groot deel van de kosten dragen.

Daarnaast is Stad Nieuwpoort een belangrijke partner. Wij kregen er een ligplaats ter beschikking aan de visserskaai. Met steun van Toerisme Vlaanderen bouwen Koksijde en Nieuwpoort een ponton. Zo is het schip makkelijk toegankelijk voor bezoeken aan boord.

Wat maakt die N.116 precies zo speciaal?

De N.116 Nostalgie staat aan het eindpunt van een lange evolutie in de houtscheepsbouw als een van de laatste houten vissersvaartuigjes aan de Belgische kust.

Toen het schip gebouwd werd, was het een doodgewoon scheepje. Ieder vaartuig is het werk van gespecialiseerde en gepassioneerde ambachtslieden, dus in zekere zin is ieder schip uniek. Toch voeren er in de jaren ’60 honderden soortgelijke vissersvaartuigen rond aan de Belgische kust.

In 2000 stonden er naast de N.116 slechts twee houten vissersschepen ingeschreven in de Officiële Lijst van Belgische Vissersvaartuigen, namelijk de O.148 Snipe en de O.225 Norman Kim. De Crangon, ook een houten vissersschip, werd in 1998 geschrapt uit die lijst en werd sindsdien gebruikt voor toeristische rondvaarten.

De O.148 Snipe werd in 2006 geschrapt uit het register der vissersvaartuigen en werd in 2011 op het droge gezet. De O.225 Norman Kim nu als de O.225 Siol te bezichtigen op de Oostendse Slipwaykaai.

Nu blijven enkel nog de N.116 Nostalgie en de Crangon over. Beide schepen zijn geen commerciële vissersschepen meer, maar hebben nog hun toekomst in de toeristische sector.

Het is een scheepstype dat ooit alomtegenwoordig was, maar mettertijd bijna volledig verdwenen is.